Wanneer de vraag naar boven komt: ‘Wie heeft het hier voor het zeggen?’ zal het antwoord zeker iemand of een aantal mensen niet bevallen. En toch komt deze vraag bij regelmaat aan de orde bij thuiszitcasussen. Wij van ACT-inclusief verkennen mogelijkheden om functie, vorm en inhoud van communicatie zo in te richten, dat de dialoog, het horizontaal communiceren, mogelijk wordt. Dat is startpunt voor oplossingsgericht denken. En dan hebben we heel wat mogelijkheden. Voor zowel individuele casuïstiek als regionaal beleid. En dat allemaal ‘ontjuridiseerd!’
Maar betrokkenen moeten wel de diepte in gaan. Hoe kom ik af van verstrikkingen omdat ik als volwassene niet ben gehoord?; als de ouder die verantwoordelijkheid neemt en voelt voor het welbevinden van mijn kind. Of als professionals die mijn werk goed doet. Maar doen ik en jij ook het goede? Moet voor het opbouwen van nieuwe mogelijkheden van een thuiszittend kind mijn gelijk worden gehaald? Moeten eerdere foutjes/fouten worden ingedekt? Ja dan zitten we zo weer terug in de verstrikking. Dan zal het opzoeken van de oorsprong van het dispuut misschien iets kunnen helpen. Voorwaarde is wel dat dit het oplossingsgericht denken niet in de weg zal staan. Heb je een procedurefout begaan? Ja dan ben je bijna verplicht om extra je best te doen om deze ontsporing voor het kind weer in orde te (helpen) brengen. Er zit dus altijd een ethische kant aan het verhaal, aan beslissingen, aan het geven of wegnemen van vertrouwen.
En hoe verlopen dit soort microprocessen dan in een hele regio? Zijn partijen wel zo georganiseerd dat ze gelijkwaardige stem hebben in het verhaal? En in het mee kunnen bepalen van welke oplossing wel gewenst en duurzaam is? Denk eens aan de ‘doorzet-tafels’ waarin 1-2 ouders een hele rits van deskundigen tegenover zich krijgen. Die hun voorkeuren en rechtmatigheid van beslissing al hebben bepaald? Of denk eens aan ouders die onverwacht een hele reeks opgetrommelde medestanders meebrengen in een gesprek met een enkele leerplichtambtenaar. Krijgen we zo bij het lezen van dit soort communicatieve constellaties het gevoel: ‘yes dat wordt h’m?’
Thuiszitten is maatschappelijk geconstrueerd. Dit is daarom ook weer maatschappelijk op te lossen. Natuurlijk spelen machtsbalansen een rol. Maar ook taakopvatting van hoe je je werk doet. En ook op welke rechten je kan baseren. Leerplicht tegenover onderhoudsplicht? Welke universele uitspraak geldt hier? Of is scenario-denken een betere invalshoek? Waarin gelet op het vooronderzoek van een ontspoorde casus meerdere opties voor educatieve participatie – in welke passende vorm dan ook – in beeld worden gebracht. Dat vraagt meestal om bijdragen van meerdere partijen. Die allemaal doelmatig en effectief kennis en kunde kunnen inzetten (a), checken of de essentie van de wet waarop bijgedragen wordt gebaseerd, en pas daarna een (vaak) gemixt besluit kan worden genomen (c). Stimulansz heeft zoiets als de ‘Omgekeerde Toets’ daartoe ontwikkeld. Maar kunt u er als directe betrokkene er wel wat mee?
En hoe zit het eigenlijk met de hoeveelheid thuiszitcasussen in uw regio? Kan er voor 1 kind maatwerk worden georganiseerd? En voor 2? En voor 10? En als dat dan oploopt welke collectieve schaal hanteren we dan om specifieke educatieve trajecten te organiseren en die te financieren? En wie heeft het daarin dan weer voor het zeggen? Onderwijsgeld? Gemeentelijk ingekochte zorgdienstverlening? Ja het komt steeds terug: wie heeft het voor het zeggen?
Wij van ACT-inclusief denken dat besluiten zowel individueel als collectieve afwegingen kennen. Dan moeten ook collectieve en individuele besluiten in passende communicatieve settings georganiseerd worden. Wie heeft daar een beeld bij? Wij van ACT-inclusief hebben ons eigen beeld daarbij ontwikkeld: de Communities of Inclusive Practice (COIP). Het vormen van een community dat praktische thuiszitproblemen oplost. Waartoe eenieder, ouders met kennis en belangen, professionals met kennis en belangen, ‘herschaftsfrei’ zelf nieuwe communicatieve regels gaan opstellen. Over hoe er horizontaal wordt gecommuniceerd. Hoe er horizontaal wordt besloten. In een veilige ruimte, waarin iedereen zowel gast als gastgever is: de ‘common’. We kunnen dit uiteraard heel praktisch maken. Maar dat moet u willen! Net als bij de omgekeerde toets gaat het dan om in te brengen wat er op dat moment toe doet. En los te laten wat er op dat moment niet toe doet. Denk eens aan: Veilig Thuismelding doen bij onuitgelegd verzuim, om de dwangmogelijkheden van de LPA kracht bij te kunnen zetten. Wanneer is dit zinvol, ethisch, legitiem, en productief? In hoeveel van de gevallen dan? Of is het productief omdat het zo is voorgeschreven? Kijk en dan hebben we een onderwerp voor afstemming binnen de COIP: hoe gaan we hier anders en vooral beter mee om?
Bovenstaande zijn een reeks van uitgewerkte gedachten. ACT-inclusief heeft dien overeenkomend een reeks van trainingen opgesteld waarin bovenstaande ‘geleerd’ kan worden. Een Masterclass dat handelt over regionale oplossingsrichtingen die elke individuele casus gaat helpen. Bij het voorkomen van v.s.v. en thuiszitsituaties kan er met meer onderwijskundige kennis ook onderwijskundige verantwoorde interventies worden genomen waarmee kinderen beter en langer kunnen participeren. Dan heeft men minder snel beroep te doen op de oh zo dichtbij georganiseerde ‘zorg’. Dit kan met het POC-model: Passend Onderwijs Constructie-model. We kunnen u ook alternatieven aanbieden voor het voorkomen van ‘handelingsverlegen’ te zijn. In feite om in meer situaties ‘handelingsbekwaam’ te zijn. Ook dat hebben we in een aparte training gegoten. En wat denkt u van het gedrag van elke leerling op te vatten als een spiegel van eigen volwassen / professioneel gedrag? In de daartoe opgezette training wordt de Present Child methodiek gehanteerd. Ouders worden ook niet vergeten: zij worden individueel empowered en ook bijgestaan door daartoe opgeleide ‘maatjes’. Dat is belangrijk, mits we maar wegblijven van verstrikkingen zoals hierboven al aangegeven. Er zijn heel wat oudergroepen die op z’n zacht gezegd effectiever gedrag kunnen vertonen. Dat leren willen we graag begeleiden.
We zijn natuurlijk niet nodig in al die 136 (PO-VO) regio’s waar samenwerkingsverbanden steeds beter hun werk verrichten. Maatschappelijk zouden echter velen dat inzicht wel willen krijgen: ‘steeds beter’. Ook hoe effectief het samenwerken met gemeentelijke diensten gaat. Zijn er cijfers? En hoe verhouden die zich dan t.o.v. de blijvende aanwas van thuiszittende kinderen? Van de week zijn er bij ons op de fb-groep weer 10 bij gekomen. En zijn we opnieuw gevraagd in een mediation traject. We hadden het graag anders gezien..! Dat zou óók bijdragen om de dalende trend van onderwijskwaliteit en onderwijsongelijkheid tegen te gaan.
Zo heb ik me even geuit voor het weekend wordt. Morgen krijg ik bezoek uit Belgisch Afrika:) En zondag draag ik bij aan overlevingskansen van mijn nicht.
groet:
Hans
